Ponad miliard ludzi na całym świecie żyje z jakąś formą niepełnosprawności. Czy Twoja platforma Salesforce ich nie wyklucza? Rosnące znaczenie dostępności cyfrowej podkreśla zarówno prawny, jak i etyczny obowiązek zapewnienia, aby każdy, niezależnie od swoich indywidualnych potrzeb, mógł w pełni korzystać z zasobów internetowych. Dla wielu firm i instytucji Salesforce stanowi kluczowy element ich działalności. Ale czy po zainwestowaniu w to potężne narzędzie masz pewność, że spełnia ono rygorystyczne wymagania dostępności cyfrowej, w tym standard WCAG?
W rzeczywistości wiele organizacji, nawet tych intensywnie korzystających z ekosystemu Salesforce, nieświadomie nie spełnia tych norm. Ten artykuł jest praktycznym przewodnikiem, który pomoże to zmienić. Wyjaśnimy złożone kwestie i przedstawimy konkretne kroki, które pozwolą menedżerom przekształcić środowisko Salesforce w platformę w pełni włączającą i zgodną z obowiązującymi przepisami.
Czym jest standard WCAG i dostępność cyfrowa? Podstawowe pojęcia
Dostępność cyfrowa (ang. web accessibility) koncentruje się na projektowaniu stron i systemów internetowych w sposób, który umożliwia korzystanie z nich wszystkim osobom, niezależnie od ich sprawności czy ewentualnej niepełnosprawności. Dzięki uwzględnieniu, w jaki sposób osoby o różnych potrzebach wchodzą w interakcję z technologią, możliwe jest budowanie platform, które usuwają bariery i promują równy dostęp.
W swej istocie dostępność cyfrowa gwarantuje, że osoby z różnorodnymi ograniczeniami mogą samodzielnie korzystać z produktów, usług i zasobów cyfrowych. W praktyce oznacza to projektowanie stron i aplikacji z myślą o użytkownikach z niepełnosprawnościami.
Mówiąc o dostępności cyfrowej, na świecie często przywołuje się amerykańską ustawę Americans with Disabilities Act (ADA) oraz wytyczne Web Content Accessibility Guidelines (WCAG).
- ADA to amerykańskie prawo o prawach obywatelskich, które zakazuje dyskryminacji osób z niepełnosprawnościami, nakazując równy dostęp w różnych obszarach, w tym w przestrzeni cyfrowej.
- WCAG to z kolei zbiór technicznych wytycznych, które szczegółowo opisują, jak tworzyć dostępne treści internetowe.
Kontekst prawny w Europie i Polsce
Na rynku polskim i europejskim kluczowe znaczenie ma Ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. Jest ona implementacją dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2102. Dla sektora prywatnego coraz większe znaczenie ma również Europejski Akt o Dostępności (European Accessibility Act), który rozszerza podobne wymogi na wiele produktów i usług.
Wytyczne WCAG odnoszą się do pięciu głównych kategorii niepełnosprawności: wzroku, słuchu, ruchu, poznawczych i mowy. Zapewniają, że treści cyfrowe są postrzegalne, funkcjonalne, zrozumiałe i solidne (zgodne z zasadą POUR) dla wszystkich użytkowników. W praktyce, polskie i unijne przepisy prawne wyznaczają cel (równy dostęp), podczas gdy standard WCAG dostarcza techniczne wskazówki do jego osiągnięcia.
Dlaczego zgodność ze standardem WCAG w Salesforce jest kluczowa?
Zapewnienie dostępności Twojej platformy Salesforce ma fundamentalne znaczenie z kilku powodów:
- Ograniczenie ryzyka prawnego. Zgodność z regulacjami, takimi jak polska ustawa o dostępności cyfrowej czy Europejski Akt o Dostępności, jest niezbędna, aby uniknąć kar finansowych i postępowań sądowych, które mogą zaszkodzić zarówno finansom, jak i reputacji Twojej instytucji.
- Włączanie i budowanie wizerunku. Czyniąc Salesforce dostępnym, otwierasz swoje usługi – w tym kluczowe procesy rekrutacyjne – na szersze grono odbiorców, w tym kandydatów z niepełnosprawnościami. To pokazuje silne zaangażowanie w ideę włączania, co pozytywnie wpływa na wizerunek marki i buduje zaufanie.
- Lepsze doświadczenie dla wszystkich użytkowników. Przejrzysta nawigacja, intuicyjny design i zrozumiałe treści prowadzą do zwiększenia produktywności i ogólnej satysfakcji wszystkich użytkowników systemu Salesforce, nie tylko tych z niepełnosprawnościami.
Zaangażowanie Salesforce w dostępność
Salesforce zdaje sobie sprawę ze znaczenia cyfrowego włączania i podjął znaczące kroki w celu zapewnienia dostępności swoich produktów. Dowodem na to są ciągłe wysiłki firmy na rzecz dostosowania platformy do wytycznych WCAG.
Salesforce dostarcza zasoby i dokumentację, aby pomóc programistom i administratorom w tworzeniu dostępnych rozwiązań. Co więcej, platforma jest stale aktualizowana w celu zwiększenia kompatybilności z technologiami asystującymi. Firma udostępnia również Raporty Zgodności z Dostępnością (ACR/VPAT), aby w transparentny sposób określić, jaki poziom dostępności osiągnęły jej produkty.
Salesforce a standard WCAG: praktyczne przykłady funkcji
Jak Salesforce dba o to, by platforma była dostępna dla każdego, w tym dla użytkowników z niepełnosprawnościami? Oto kilka przykładów wbudowanych funkcji:
- Tryb Dostępności (Accessibility Mode). Uproszczona nawigacja, dedykowany link „Ustawienia” i uproszczone menu rozwijane ułatwiają poruszanie się po systemie użytkownikom technologii asystujących.
- Wsparcie dla czytników ekranu. Komponenty Salesforce są zaprojektowane tak, aby bezproblemowo współpracować z czytnikami ekranu. Etykiety są poprawnie powiązane z polami za pomocą atrybutów HTML, co pozwala czytnikom precyzyjnie opisać cel danego pola.
- Ulepszenia wizualne. Platforma przestrzega standardów WCAG dotyczących kontrastu kolorów, co sprawia, że treść jest czytelna dla użytkowników ze słabowzrocznością.
- Dostępna funkcjonalność „przeciągnij i upuść”. W narzędziach takich jak Content Builder funkcjonalność ta została zoptymalizowana pod kątem obsługi z klawiatury, co umożliwia użytkownikom z niepełnosprawnościami ruchowymi efektywną pracę.
- Zgodność z technologiami asystującymi. Salesforce zapewnia integrację z popularnymi technologiami, takimi jak NVDA (NonVisual Desktop Access) i JAWS (Job Access With Speech).
- Lightning Design System. Dostarcza programistom zasoby i gotowe wzorce do tworzenia dostępnych komponentów, takich jak przyciski i formularze obsługiwane w pełni za pomocą klawiatury.
Funkcje te odzwierciedlają zaangażowanie Salesforce w ideę dostępności i dążenie do spełniania wymogów standardu WCAG.
Ewolucja standardu WCAG: różnice między wersjami 2.0, 2.1 i 2.2
Przepisy dotyczące dostępności cyfrowej nie są statyczne; stale ewoluują, odzwierciedlając dynamiczny charakter cyfrowego świata. Rozwój ten jest napędzany przez dwa kluczowe czynniki: szybkie pojawianie się nowych technologii oraz rosnącą świadomość społeczną na temat różnorodnych potrzeb użytkowników.
- WCAG 2.0 (2008): Wersja fundamentalna, która ustanowiła cztery podstawowe zasady dostępności (POUR).
- WCAG 2.1 (2018): Rozszerzenie wersji 2.0, które uwzględniło rozwój urządzeń mobilnych i interakcji dotykowych. Dodano również kryteria dla osób słabowidzących oraz pierwsze wytyczne dotyczące potrzeb osób z niepełnosprawnościami poznawczymi.
- WCAG 2.2 (2023): Najnowsza wersja, która dalej rozwija wytyczne dotyczące dostępności poznawczej i mobilnej. Standard WCAG 2.2 jest zaprojektowany tak, aby nadążać za postępem technologicznym i jest wstecznie kompatybilny, co oznacza, że treści zgodne z WCAG 2.2 spełniają również wymagania wcześniejszych wersji.
Każda kolejna wersja WCAG stanowi postęp w dziedzinie dostępności cyfrowej, a nowsze standardy bazują na poprzednich, wspierając tworzenie bardziej włączającego środowiska cyfrowego.
Standard WCAG i dostępność cyfrowa: co przyniesie przyszłość?
Przyszłość WCAG to dalsza ewolucja, napędzana postępem technologicznym i rosnącym naciskiem na projektowanie włączające. Jakie są przewidywane trendy?
- Niepełnosprawności poznawcze. W miarę wzrostu świadomości można oczekiwać, że WCAG będzie nadal udoskonalać wytyczne dotyczące trudności w uczeniu się, ADHD czy zaburzeń pamięci.
- Sztuczna inteligencja (AI). AI ma potencjał, by zarówno poprawiać, jak i stanowić wyzwanie dla dostępności. Przyszłe aktualizacje WCAG mogą dotyczyć tego, jak projektować funkcje oparte na AI w sposób dostępny.
- Nowe technologie. Standard WCAG będzie musiał dostosować się do nowych technologii, takich jak wirtualna rzeczywistość (VR), rozszerzona rzeczywistość (AR) i Internet Rzeczy (IoT).
- Globalna harmonizacja. Wysiłki na rzecz ujednolicenia standardów dostępności w różnych krajach i regionach będą prawdopodobnie kontynuowane, prowadząc do większej spójności w globalnym prawodawstwie.
Zmiany w technologii i nasze zrozumienie niepełnosprawności sprawiają, że standardy dostępności muszą być stale aktualizowane. Gwarantuje to, że pozostaną one adekwatne i skutecznie zapewnią wszystkim możliwość korzystania z internetu, nawet gdy cyfrowy krajobraz nieustannie się zmienia.
FAQ
Czym dokładnie jest standard WCAG i dlaczego jest ważny dla mojej instytucji?
WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) to międzynarodowy zbiór wytycznych dotyczących tworzenia dostępnych stron i aplikacji internetowych. Dla instytucji, zwłaszcza z sektora edukacji wyższej, stosowanie się do standardu WCAG jest kluczowe z trzech powodów:
- Zgodność z prawem: W Polsce obowiązuje Ustawa o dostępności cyfrowej, która wymaga od podmiotów publicznych (w tym uczelni) dostosowania swoich systemów do tych wytycznych.
- Włączający charakter: Umożliwia kandydatom i studentom z niepełnosprawnościami pełny dostęp do systemów rekrutacyjnych, platform e-learningowych i informacyjnych.
- Lepsze doświadczenie użytkownika (UX): Strona zgodna z WCAG jest bardziej przejrzysta i łatwiejsza w obsłudze dla wszystkich użytkowników, nie tylko tych z niepełnosprawnościami.
Czy podstawowa wersja platformy Salesforce jest w pełni dostępna cyfrowo?
Salesforce włożył wiele pracy w zapewnienie dostępności swoich standardowych komponentów (Lightning Experience) zgodnie z wytycznymi WCAG. Platforma oferuje m.in. tryb dostępności, wsparcie dla czytników ekranu i obsługę za pomocą klawiatury. Jednakże każda personalizacja, dodanie niestandardowych komponentów czy integracja z zewnętrznymi systemami wymaga dodatkowej weryfikacji i pracy, aby zapewnić pełną zgodność. Nie można zakładać, że niestandardowo skonfigurowana instancja Salesforce będzie w 100% dostępna bez świadomych działań i testów.
Jakie przepisy dotyczące dostępności cyfrowej obowiązują w Polsce i Europie w 2025 roku?
W Polsce kluczowym aktem prawnym dla podmiotów publicznych (w tym uczelni) pozostaje Ustawa o dostępności cyfrowej. Jednak od 28 czerwca 2025 roku, w całej Unii Europejskiej zacznie w pełni obowiązywać Europejski Akt o Dostępności (EAA). Rozszerza on wymogi dostępności na wiele produktów i usług sektora prywatnego, w tym systemy e-commerce, usługi bankowe i telekomunikacyjne. Oznacza to, że systemy CRM z portalami dostępnymi dla klientów (np. portale dla kandydatów na studia) również będą musiały spełniać te normy.
Którą wersję standardu WCAG powinniśmy stosować?
Obecnie najnowszą i rekomendowaną wersją jest WCAG 2.2. Jest ona wstecznie kompatybilna ze starszymi wersjami (2.1 i 2.0). Polskie i unijne przepisy często odnoszą się do WCAG 2.1 na poziomie AA jako wymaganego minimum. Jednak wdrażając nowe rozwiązania lub aktualizując istniejące, najlepszą praktyką jest dążenie do zgodności z najnowszymi wytycznymi WCAG 2.2, co zapewnia lepszą dostępność i zabezpiecza system na przyszłość.
Jakie są pierwsze kroki, aby sprawdzić, czy nasz Salesforce jest dostępny?
Proces należy rozpocząć od audytu dostępności cyfrowej. Taki audyt powinien składać się z testów automatycznych (przy użyciu specjalistycznych narzędzi) oraz, co kluczowe, testów manualnych, przeprowadzanych przez ekspertów, najlepiej z udziałem osób z różnymi niepełnosprawnościami. Na podstawie wyników audytu tworzy się raport z listą zidentyfikowanych barier i rekomendacjami, co pozwala zaplanować konkretne prace naprawcze i dostosowawcze.